موشهایی که در معرض یک چرخه ی روشنایی تاریکی شبیه به برنامه ی کارگران شیفتی قرار می گیرند، در معرض ابتلا به دیابت قرار می گیرند

19دسامبر 2019 - بر اساس مطالعه ی دکتر Zhang و همکارانش از دانشگاه پزشکی جنوبی در چین که در مجله دسترسی آزاد PLOS ONE منتشر شد، قرار دادن موش در معرض یک چرخه ی روشنایی- تاریکی شبیه به برنامه ی کارگران شیفتی، باعث تغییر حساسیت این حیوانات به انسولین و تحمل گلوکز می شود.

ساعتهای بیولوژیکی، همزمان با چرخه های روشنایی و تاریکی محیط، نه تنها زمان خواب و نشانه های گرسنگی را تعیین می کنند، بلکه در تنظیم هومئوستازی گلوکز و متابولیسم نقش دارند. مطالعات پیشین نشان داده اند كه جهش در ژن های كلیدی ساعت بیولوژیک می تواند موش ها را به سرعت در معرض اختلال متابولیكی قرار داده و آنها را به سمت چاقی سوق دهد.

در این تحقیق جدید، پژوهشگران موش های ماده را به طور مداوم در معرض چرخه ی نور- تاریکی شیفتی قرار دادند. موش ها به مدت چهار روز در هر هفته ، 12 ساعت در معرض نور و 12 ساعت در تاریکی مطابق با برنامه ی قبلیشان قرار داده شدند. سپس به مدت سه روز بعدی، این برنامه را هشت ساعت جلوتر برای آنها آغاز کردند، بطوریکه دوره ی تاریکی از میانه ی دوره ی روشنایی طبیعی آغاز می شد. محققان پس از گذشت چهار هفته از این برنامه ی متناوب، میزان تحمل گلوکز، تحمل انسولین و ترشح انسولین در موش ها و همچنین میزان مصرف مواد غذایی و فعالیت بدنی آنها را در نقاط زمانی مختلف در طول روز اندازه گیری کردند. موشهای کنترل به مدت چهار هفته در یک چرخه ی 12 ساعته ی منظم روشنایی- تاریکی قرار داشتند.

نتایج نشان داد که سطح قند خون ناشتاو گلیکوژن کبدی موشهای گروه برنامه ی کار شیفتی، در مراحل اولیه ی دوره ی روشنایی در مقایسه با حیوانات گروه کنترل، افزایش یافته است. علاوه بر این، حساسیت به انسولین در اواسط دوره ی نور افزایش می یابد.با این حال، محدود کردن تغذیه به یک دوره 12 ساعته ثابت، این تغییر حساسیت به انسولین را از بین برد. در حالی که متوسط ​​تحمل روزانه ی گلوکز در گروه کار شیفتی تغییر نکرده بود، اما ساعت ریتم های روزانه نرمال تحمل گلوکز حدود 2.27 ساعت تغییر کرده و از نظر دامنه نیز بمیزان 20.4٪ کاهش یافته بود. برنامه کاری شیفتی، بطور کلی بر مصرف مواد غذایی تاثیری نداشت، اگرچه موشهایی که در برنامه ی شیفتی بودند، زودتر از موشهای کنترل غذا می خوردند.

از محدودیتهای مطالعه ی اخیر، انجام تحقیق تنها بر روی موشهای ماده و عدم جمع آوری اطلاعات خواب بود. اما اگر تغییراتی که در الگوهای تحمل گلوکز در این موش ها اتفاق افتاد در کارگران شیفتی نیز اتفاق بیافتد، می تواند منجر به عدم همخوانی بین ریتم های جذب گلوکز و زمان وعده غذایی، همراه با عدم تحمل گلوکز در طول وعده های غذایی شود. تغییر در حساسیت به انسولین و تحمل گلوکز می تواند کارگران را در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به دیابت نوع 2 قرار دهد.

دکتر Zhang افزود: تأثیر اختلال در ریتم شبانه روزی ناشی از وجود نور در شب، بر متابولیسم گلوکز در جمعیت شاغل در کار شیفتی و حتی در جمعیت عمومی، تاثیر می گذارد و یک نگرانی جدی در دنیای امروز است.

منبع:

https://medicalxpress.com/news/2019-12-mice-subjected-shift-diabetes.html